We wtorek odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne dotyczące metod naliczania opłat za odpady w Gliwicach. Spotkanie miało miejsce w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 17 przy ul. Płockiej 16 w dzielnicy Brzezinka i uczestniczyło w nim 44 mieszkańców.

Dyskusja rozpoczęła się od uwagi mieszkanki, która kilka lat temu uzyskała informację z Urzędu Miejskiego, że obecnie obowiązująca metoda jest najsprawiedliwsza. Nie zgadzała się jednak z tym twierdzeniem, uważając, że każdy powinien brać odpowiedzialność za odpady, które sam wytwarza, a nie płacić za innych. Opowiadała się za metodą „od osoby”.

Kolejna uczestniczka spotkania poparła przedmówczynię, podkreślając, że metoda „od osoby” lub „od gospodarstwa domowego” byłaby sprawiedliwsza. Wskazała, że mieszka z mężem, ponieważ dzieci się wyprowadziły, a mimo to płaci podobnie do sąsiadów, którzy mają wieloosobową rodzinę i generują znacznie więcej odpadów.

Głosy popierające i przeciwne

Inny mieszkaniec, mieszkający w domu o powierzchni około 100 m² z żoną i dwojgiem dzieci, stwierdził, że obecna metoda jest dla niego dobra, ale rozumie osoby, które mieszkają samotnie lub w dwie osoby na dużym metrażu. Wspomniał także, że mieszkał w innym mieście województwa śląskiego, gdzie stosowano metodę „od osoby”, a deklarowana liczba mieszkańców zmieniała się co roku wraz z podwyżką opłat.

W odpowiedzi mieszkanka zaproponowała metodę „od wody”, uznając ją za najsprawiedliwszą – jej zdaniem większe zużycie wody odzwierciedla większą liczbę osób i wytworzonych odpadów.

Koszty systemu i pytania mieszkańców

Kolejny mieszkaniec zapytał o źródło opłaty w wysokości 66 mln zł rocznie. Ekspertki ze strony urzędu wyjaśniły, że obejmuje ona wywóz odpadów, funkcjonowanie PSZOK-u oraz opłaty administracyjne. Mieszkaniec uważał, że system „od osoby” jest najsprawiedliwszy, ale nie zgadzał się z opłatą 43 zł na osobę – według jego wyliczeń powinna ona wynosić około 33 zł. Podkreślił, że system „od wody” byłby najlepszy i najprostszy.

Ekspertka z Wydziału Podatków UM przypomniała mieszkańcom, że jeżeli ktoś nie przebywa w domu przez cały miesiąc (od 1 do 31), może złożyć deklarację zawieszającą opłatę za śmieci.

Wspomnienia i uwagi o jakości usług

Jedna z rozmówczyń przypomniała czasy, gdy śmieci rozliczano na podstawie ilości worków i wyraziła niezadowolenie z faktu, że Gliwice mają podpisaną umowę z, jej zdaniem, monopolistą oferującym usługi niskiej jakości. Specjalistka z Urzędu Miejskiego wyjaśniła, że przed 2013 rokiem mieszkańcy wybierali firmy na własną rękę, co generowało ogromne koszty sprzątania lasów. Obecnie, po zmianie ustawy, miasto ma do wyboru tylko cztery metody naliczania opłat. Urząd zdaje sobie sprawę z niedoskonałości obecnej metody, dlatego prowadzone są konsultacje społeczne.

Dofinansowania i uwagi techniczne

Przedstawicielka Ośrodka Pomocy Społecznej w Gliwicach przypomniała, że obowiązuje dofinansowanie do opłat za odpady dla osób powyżej 60. roku życia, z dochodem do 2500 zł miesięcznie netto. Po wakacjach próg ten ma zostać podniesiony do 4040 zł dla osoby samotnej i 3200 zł netto na osobę w rodzinie mieszkającej na co najmniej 45 m².

Mieszkanka zauważyła, że PSZOK przy ul. Rybnickiej nie przyjmuje opon, jednak inny mieszkaniec wyjaśnił, że przyjmuje – do czterech sztuk rocznie. Ekspertka z Urzędu Miasta potwierdziła, że muszą to być opony z samochodów osobowych. Dodała, że nie wszystkie odpady można składować w PSZOK-u (np. gaśnice, butle gazowe) i poprosiła o zgłaszanie takich przypadków do urzędu.

Różne punkty widzenia mieszkańców

Jedna z mieszkanek podkreśliła, że metoda „od powierzchni” jest dla niej niesprawiedliwa, bo mieszka sama, a płaci ponad 100 zł za odpady, których wytwarza niewiele. Inny mieszkaniec zwrócił uwagę, że żadna metoda nie jest idealna, i zapytał, jaki wpływ mają mieszkańcy na decyzje radnych. Zaproponował referendum (niewiążące), które pokazałoby opinię mieszkańców.

Kolejny mieszkaniec stwierdził: „To nie metry produkują śmieci, tylko ludzie". Inna mieszkanka zapytała, czy wprowadzenie systemu kaucyjnego wpłynie na obniżenie opłat za odpady, a także zasugerowała utworzenie w różnych punktach Gliwic miejsc, gdzie można byłoby oddawać plastik, papier itp. Pytała również, czy możliwe jest zróżnicowanie opłat w zależności od rodzaju budynków (jedno- i wielorodzinnych), ponieważ w tych drugich segregacja odpadów jest słabsza.

Ekspertka wyjaśniła, że pod wiatami w budynkach wielorodzinnych często pojawiają się odpady, których Remondis nie odbiera, a ich utylizacja obciąża zarządcę budynku, który z kolei przerzuca koszt na mieszkańców. Urząd nie wyklucza, że system kaucyjny wpłynie na obniżenie opłat.

Podsumowanie opinii mieszkańców

Mieszkanka, będąca matką czwórki dzieci, uznała metodę „od osoby” za nie do przyjęcia, ale zauważyła, że metoda „od powierzchni” również jest niesprawiedliwa, bo płaci tyle samo co jej teściowie, którzy mieszkają sami. Jej zdaniem najlepsza byłaby metoda „od wody”.

Kolejny uczestnik spotkania dodał, że każda metoda ma swoje wady: metoda „od osoby” nie sprawdzi się w mieście studenckim, „od wody” wymagałaby częstej aktualizacji deklaracji. Proponował rozważenie metody mieszanej, by każdy płacił za rzeczywiście wytworzone odpady.

Jedna z mieszkanek zapytała, czy Gliwice muszą korzystać z usług Remondis. Ekspertka z Urzędu Miejskiego wyjaśniła, że firma została wybrana w przetargu unijnym, otwartym dla firm z całej UE. Kwota umowy obejmuje m.in. jakość usług i dostarczenie pojemników do mieszkańców.

Mieszkaniec wyraził swoje zadowolenie, że takie konsultacje odbywają się, wyraził współczucie radnym że będą musieli podejmować tak trudne decyzje oraz zauważył, że większość osób obecnych na spotkaniu jest za metodą „od wody”.

Na koniec kolejny rozmówca zapytał, czy miasto planuje zakup pojemników na odpady zmieszane, ponieważ worki są niepraktyczne i mogą się rozerwać. Specjalistka wyjaśniła, że miasto nie planuje, ale każdy mieszkaniec może we własnym zakresie sobie zakupić taki pojemnik, jednak trzeba śmieci na ich wywóz wystawić w worku.

(Bona Fides)